Eemskanaal in staat van verdediging

Tussen brug 10 bij Appingedam en brug 15 in Farmsum waren in de oostelijke dijk van het Eemskanaal prikkeldraadversperringen, loopgraven en bunkers ingebouwd . Heel veel prikkeldraad lag er bij het Tuikwerderrak. De bouw hiervan had een aanvang genomen in de zomer van 1944. Aan de oostkant van het kanaal waren diverse stukken land onder water gezet. Daarnaast was er een loopgraven stelsel aangelegd dat gedeeltelijk parallel liep aan het kanaal. Tot soms drie dubbele loopgraven ..

STELLING GROEVESLUIS;
Langs het Eemskanaal waren bij het Groeve-sluizencomplex twee luchtdoelgeschutsbunkers geplaatst en twee mitrailleur bunkers. De beide geschutsbunkers waren uitgevoerd in lichte betonwanden en hadden een personeelsonderkomen met daarop een geschutsemplacement voor een licht kanon. Deze bunkers konden worden verdedigd worden met gewone vuurwapens. De afmeting van deze lichte bunker bedroeg 9 x 9 meter. Boven de ingang van deze bunkers stond de letter L geschilderd. Boven op het dak van de sluismeesterwoning aan de noordzijde van het kanaal werd begin 1943 een houten platform gebouwd met een trap. Op dit platform stond een 20 mm kanon Flak 38. Het geheel was groen geverfd met een carboleum. Later is dit platform dus vervangen door betonnen bunkers. Nabij de sluiswachterwoning waren diverse houten woonbarakken geplaatst. Verder zijn hier aan beide zijden twee Tobruk bunkers gebouwd. Tezamen vormen zij een luchtafweer en verdedigingsstelling. De oostelijke geschutsbunker stond op de plek waar nu een nieuwe sluis is gebouwd . Beide oostelijke bunkers stonden bijna boven op persleiding vanuit Groningen naar zee en waren een veiligheidsrisico voor deze persleiding. De leiding kon verzakken door het gewicht van de bunkers en zijn dan ook zo snel mogelijk na de oorlog weg gehaald.

NOLS SPOORBRUG;
Verder is er in de oost wal van het Eemskanaal ongeveer 50 meter ten zuiden van de NOLS spoorbrug een Tobruk bunker aangelegd ter aanvulling op het zogenaamde landfront.

TUIKWERDERLAAN;
De andere twee mitrailleurposten bevonden zich aan de noordzijde van de overgang Tuikwerderlaan . Dit waren verlagingen in de binnenberm en talud van de dijk. Tenslotte lag er nog een rechthoekig blok beton van ongeveer 2,5 kubieke meter ter hoogte van de Scharreweersterweg. Dit blok beton lag destijds direct naast het kanaal. Mogelijk hebben de plaat van een schijnwerper.
Verder lag er langs het gehele Eemskanaal tot Delfzijl 2500 meter loopgraaf, negen stenen onderkomens, 29 houten onderkomens .

VEILIGHEIDSMAATREGELEN;
Ter beveiliging van de kanaaldijken werden twee zolderschuiten afgemeerd in het Eemskanaal bij de Groeve en eentje in het Dok te Delfzijl. Beide schuiten waren gevuld met 45 ton zand, gereedschappen en elk 1000 zandzakken. Verder lag er veel gereedschap opgeslagen in de keet bij het Dok. Het brug en uitvoerende personeel van de provinciale waterstaat kreeg instructies hoe te handelen bij een dijkdoorbraak na oorlogsgeweld. Hierbij moest worden gedacht aan het bombarderen van de dijken door geallieerde oorlogsvliegtuigen. Rekening werd gehouden dat er bijvoorbeeld dan veel water gespuid diende te worden. Om nog sneller en doeltreffender te kunnen optreden na een dijkdoorbraak kwamen in 1943 er ook nog zanddepots bij de belangrijkste bruggen bij het Eemskanaal voor snelle inzet.

LOSPLAATS OT IN FARMSUM;
Om de bouw van bunkers beter mogelijk te maken werd de oostelijke dijk van het Eemskanaal in januari 1944 door de organisatie OT tussen brug 15 en de spoorbrug verhard tot een weg. Dit was nodig omdat de dijk ter plaatse zou worden ingericht voor het laden en lossen van schepen. Tegelijkertijd werden twee kleine stukjes weiland gevorderd en door de OT ingericht en vervolgens gebruikt als op slag voor grind en zand. Deze loskade astond oa in verbinding met de Hogelandsterweg. In de maanden hierna meerden vele schepen af om bouwmaterialen af te leveren. Het was de tijd van de aanleg van de bunkers en de bouw van het marinecommandanocentrum bij de Weiwerdermaar.